Jeśli stworzyliśmy małą wioskę na wzór naszej światowej gospodarki, najprawdopodobniej określimy ją reżimem autorytarnym lub feudalnym. Najnowsze sprawozdanie sporządzone przez Oxfam pokazuje, iż nierówność na świecie istnieje w zaawansowanym stopniu oraz w jaki sposób kwestia przetrwania wszystkich ludzi na ziemi wymaga podjęcia całkowicie odmiennych działań.
Być może słyszeliście już o słynnej liczbie, iż 8 mężczyzn posiada tyle majątku, ile ma 50 % ludzi na Ziemi? Jeśli nie, to właśnie tak wygląda problem nierówności w skali światowej [1]. Organizacja Oxfam dokumentuje wzrost nierówności na świecie od kilku lat. Najnowsze sprawozdanie zatytułowane „Przeżycie najbogatszych” pokazuje, w jakim stopniu nasz światowy system gospodarczy przenosi znaczną część wzrostu gospodarczego do tych, którzy już mają [2]. Przyjrzyj się głównym danym poniższego sprawozdania. Pokazują one, iż na każde 100 dodatkowych dolarów (lub euro lub rupii, jeśli wolicie) bogactwa, wyprodukowanego przez świat w ciągu ostatnich dwóch lat, 63 dolarów trafiło do najbogatszych 1 % naszej planety. Chociaż odsetek ten, wynoszący 63 % jest w rzeczywistości nowym rekordem, to nie jest to wartość nietypowa, lecz zgodna z ogólną tendencją w ciągu ostatnich dziesięciu lat, w której ponad 50 % całego wytworzonego bogactwa trafiło do rąk tego 1 %.
Kiedy na początku pandemii niektórzy mogli mieć nadzieję na gwałtowny wzrost solidarności i zmianę polegającą na redystrybucji dobra wspólnego i nadaniu priorytetu temu dobru nad osiąganiem zysków, fakty takie jak te wskazują na niepokojącą rzeczywistość. Pandemia i kryzys energetyczny w wyniku rosyjskiej wojny na Ukrainie jedynie pogłębiły globalne nierówności. W szczególności przedsiębiorstwa sektora spożywczego i energetycznego mogłyby ponad dwukrotnie zwiększyć swoje zyski, podczas gdy w tym samym czasie większość ludzi zmaga się ze znacznym „kryzysem kosztów utrzymania”. Bank Światowy poddaje w wątpliwość fakt, czy skrajne ubóstwo będzie można wyeliminować do 2030 r., jak przewidziano w celach zrównoważonego rozwoju [3].
Źródło: Obliczenia Oxfam na podstawie raportu Credit Suisse Global Wealth.
Jeśli stworzyliśmy małą wioskę na wzór naszej światowej gospodarki, najprawdopodobniej określimy ją reżimem autorytarnym lub feudalnym, w którym najbogatsi przetrwają liczne kryzysy, z którym mamy do czynienia. Skala globalna sprawia jednak, że stają się one mniej dotkliwe dla osób mieszkających w najbogatszych państwach w północnej części świata i czerpiących z nich korzyści. Z uwagi na fakt, iż żyjemy w postępującym kryzysie klimatycznym, przedstawiamy również ekologiczną irracjonalność tego podziału: Wszystkie materiały i energia stanowiące 63 % bogactwa, które nie jest dostępne do zaspokojenia podstawowych potrzeb w czasie kiedy musimy drastycznie ograniczyć zużycie materiałów i energii do przetrwania. Dlatego też tytuł ‘przetrwanie najbogatszych’ jest prowokacyjny, ale dokładnie odzwierciedlający sytuację. Abyśmy wszyscy mogli przetrwać, Oxfam sugeruje, iż powinniśmy opodatkować majątek i inwestować w podstawowe, uniwersalne usługi.
[1] https://www.oxfamamerica.org/explore/research-publications/an-economy-for-the-99-percent/
[3] https://www.reuters.com/world/africa/world-bank-says-goal-ending-extreme-poverty-by-2030-wont-be-met-2022-10-05/, zob. tutaj: https://www.weforum.org/agenda/2023/01/global-inequality-is-a-failure-of-imagination/
Zdjęcie: Zdjęcie wykonane przez: Dereka Thomsona na Unsplash.
Autor: Sven-David Pfau, Wirtschaftsuniversität Wien / Austria
Niniejszy tekst został opublikowany na warunkach licencji Creative Commons: CC BY-SA 2.0. Imię i nazwisko autora jest następujące: CC BY-SA 2.0, Autor: Sven-David Pfau, źródło finansowania: Program Unii Europejskiej Erasmus+ na rzecz Edukacji Dorosłych. Tekst i materiały mogą być powielane, rozpowszechniane, udostępniane publicznie, udostępniane i adaptowane pod następującymi warunkami: W każdym przypadku należy opublikować nazwisko autora, licencję oraz adres strony internetowej oryginalnego źródła.
Wsparcie Komisji Europejskiej dla powstania niniejszej publikacji nie stanowi aprobaty dla jej treści, która odzwierciedla jedynie poglądy autorów, a Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w niej zawartych.