Postrzeganie ścieżki kariery jako liniowego doświadczenia zawodowego od dawna jest mitem. Nasza kariera często przypomina podróż z objazdami, powrotami, zmianami trasy i obieraniem nowej trasy. Na ścieżki kariery nie wpływają wyłącznie nasze własne wybory; są one uzależnione od szeregu okoliczności zewnętrznych. Zmiana kariery jest rozumiana jako proces badania, odkrywania i podejmowania nowego zawodu lub innej ścieżki kariery. Aby do tego doszło, należy być odpowiednio przygotowanym na taką sytuację. Pandemia COVID-19, wzrost automatyzacji i robotyki oraz powszechne stosowanie sztucznej inteligencji miały i nadal mają znaczny wpływ na rynek pracy. Z jednej strony wiele zawodów staje się niepotrzebnych, a z drugiej strony jest coraz większe zapotrzebowanie na nowe zawody. Zmiany są nieuniknione, a zatem zmiana zawodu również.
Przemiana zawodowa a zmiana w zawodzie a zmiana zawodu
Analizując dokładniej zmiany w karierze zawodowej, możemy spotkać się z kilkoma terminami, takimi jak przemiana zawodowa, zmiana w zawodzie lub zmiana zawodu. Wyjaśnimy je pokrótce, aby można lepiej poruszać się na ścieżce kariery:
- a/Przemiana zawodowa: przemiana zawodowa jest powszechnie stosowana w szerszym kontekście, który obejmuje wszelkie istotne zmiany w ścieżce kariery. Często obejmuje ona termin „zmiana kariery”. Przemianę rozumie się jako wewnętrzne zmiany w naszych aspiracjach i motywacjach, co jest sprzeczne z terminem „zmiana kariery”, który jest postrzegany jako zewnętrzna transformacja naszego życia.
- b/Zmiana w zawodzie: zmiana kariery zawodowej odnosi się często do przejścia z jednej wyspecjalizowanej dziedziny lub roli do innej. Przy podejmowaniu zmian w karierze zawodowej często istnieje możliwość zastosowania istniejących umiejętności i wiedzy w tej samej lecz szerszej dziedzinie.
- C/Zmiana zawodu: zmiana kariery zawodowej odnosi się głównie do zmian spowodowanych czynnikami zewnętrznymi, takimi jak te wynikające z pandemii COVID-19, kiedy to pracownicy musieli zmienić sektory, a nawet całe gałęzie przemysłu. Zmiana zawodu zwykle wymaga zdobycia nowych umiejętności, kwalifikacji, doświadczenia lub sieci kontaktów.
Rodzaje zmian w karierze zawodowej
Zmiany w karierze zawodowej można sklasyfikować pod różnymi kątami. W większości przypadków możemy spotkać się z następującym nazewnictwem:
- a/Zmiany pionowe: odnoszą się do przemieszczania się w obrębie hierarchii organizacyjnej lub branżowej. Są ono często powiązane z oczekiwaniami co do wyższego wynagrodzenia i często pociągają za sobą wzrost odpowiedzialności i większą liczbę podwładnych.
- b/Zmiany horyzontalne: odbywają się w tym samym sektorze lub zawodzie i mogą obejmować pełnienie różnych stanowisk o podobnych obowiązkach lub zmianę pracodawcy.
- C/Zmiany boczne: wiążą się z przejściem na nowe stanowisko niezwiązane z wcześniejszym zajęciem, zwykle w podobnym przedziale płacowym. Zmiany boczne często zachodzą w tym samym przedsiębiorstwie i służą zdobywaniu nowych umiejętności, promowaniu lub zwiększaniu widoczności.
- d/Zmiany w kierunku przedsiębiorczości: mają miejsce, gdy osoby fizyczne decydują się na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej lub samozatrudnienie.
Jakie są twoje doświadczenia w zakresie zmiany kariery zawodowej? Czy kiedykolwiek doświadczyłeś któregokolwiek ze wspomnianych rodzajów zmian w karierze zawodowej? Jak wygląda twoja ścieżka kariery zawodowej? Bazowanie na własnym doświadczeniu i określenie umiejętności, które mogą pomóc ci w zmianie ścieżki kariery zawodowej może być interesującym doświadczeniem. Powodzenia!
Odniesienia:
SULLIVAN SHERRY E., AL ARRIS AKRAM. Making sense of different perspectives on career transitions: A review and agenda for future research. Human Resource Management Review, VOlume 31, Issue 1, 2021. Dostępne pod adresem: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1053482218306788
CHUDZIKOWSKI KATARINA. Career transitions and career success in the new career era. Katharina Chudzikowski. Journal of Vocational Behaviour. Volume 81, Issue 2, 2021. Dostępne pod adresem: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0001879111001424
TAN JANESSA. Navigating the three phases of career transitions. 2021. Dostępne pod adresem: https://www.thoughtfull.world/mental-health/navigating-the-three-phases-of-career-transitions
Autor zdjęcia:Mathias Jensen on Unsplash https://unsplash.com/de/fotos/5x4U6InVXpc
Autor: Team AVITEUM, Prague / Czech Republic
Niniejszy tekst został opublikowany na warunkach licencji Creative Commons: CC BY-SA 2.0. Imię i nazwisko autora jest następujące: CC BY-SA 2.0, Autor: Team AVITEUM, źródło finansowania: Program Unii Europejskiej Erasmus+ na rzecz Edukacji Dorosłych. Tekst i materiały mogą być powielane, rozpowszechniane, publicznie udostępniane, udostępniane i adaptowane pod następującymi warunkami: W każdym przypadku należy opublikować nazwisko autora, licencję oraz adres strony internetowej oryginalnego źródła.
Wsparcie Komisji Europejskiej dla powstania niniejszej publikacji nie stanowi aprobaty dla jej treści, która odzwierciedla jedynie poglądy autorów, a Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w niej zawartych.